قلب یکی از اندام‌های حیاتی بدن است و حفظ سلامتی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. سبک زندگی، رژیم غذایی و عادات خواب نامناسب می‌تواند بر قلب تأثیر بگذارد و باعث بیماری قلبی و حتی منجر به مرگ شود.

بیماری قلبی اختلالی است که باعث عوارضی مانند حمله قلبی، نارسایی قلبی و سکته قلبی می‌شود. حفظ سلامت قلب به معنای داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش کافی است. حتی اگر سابقه بیماری قلبی دارید، تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی به بهبود آن کمک می‌کند. در کنار تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش، گنجاندن برخی گیاهان دارویی در برنامه روزانه شما، از سلامت قلب حمایت کرده و از بیماری قلبی جلوگیری می‌کند. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری‌های قلبی و نحوه پیشگیری از آنها با داروهای طبیعی در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

شایع‌ترین بیماری‌های قلبی

شایع ترین مشکلات قلبی بیماری عروق کرونر است و به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن شریان‌های کرونر قلب (شریان هایی که خون را به ماهیچه‌های قلب می‌رسانند) به دلیل رسوب کلسترول در مجرای آنها، باریک و مسدود می‌شوند. این رسوبات کلسترول (به نام ترومبی) جریان خون را مسدود می‌کند که منجر به کمبود خون‌رسانی به عضله قلب می‌شود و باعث می شود که عضلات قلب دچار ایسکمی (کاهش خون‌رسانی به قلب) و در نهایت مرگ عضلانی شوند. بیماری عروق کرونر با گذشت زمان بدتر می‌شود و علائمی از جمله آنژین (درد قفسه سینه)، انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) و حتی حمله قلبی را ایجاد می‌کند.

سایر بیماری‌های قلبی که به طور مکرر دیده می‌شوند، آریتمی قلبی، نارسایی قلبی، بیماری دریچه‌ای قلب و غیره هستند. فشار خون بالا یکی دیگر از مشکلات قلبی است که به تنهایی یا همراه با این مشکلات دیده می‌شود.

عوامل زمینه‌ساز بروز بیماری‌های قلبی

برخی از عوامل برای اکثر بیماری‌های قلبی مشترک هستند و ممکن است باعث ایجاد یا تشدید بیماری قلبی شوند. همه اینها را نمی‌توان اصلاح یا کنترل کرد، اما بیشتر آنها را می‌توان با تلاش آگاهانه برای تغییرعادات بهبود بخشید.

- فشار خون بالا اگر در مراحل اولیه درمان شود به پیشگیری از بیماری قلبی کمک می‌کند.

- کلسترول بالا یکی از عوامل خطرناک اصلی برای ایجاد بیماری عروق کرونر است. تنظیم کلسترول از طریق رژیم غذایی و ورزش برای داشتن قلب سالم ضروری است.

- دیابت و پیش دیابت باید در اولین فرصت تشخیص داده و درمان شوند تا از عوارض آن جلوگیری شود.

- چاقی و اضافه وزن یکی از دلایل اصلی بروز بیماری قلبی است. کنترل وزن برای پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها ضروری است.

- سیگار یکی دیگر از دلایل اصلی بیماری‌های قلبی است. برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی از استعمال دخانیات خودداری کنید. 

- کم تحرکی و عدم فعالیت جسمانی فرد را مستعد ابتلا به بیماری قلبی در مراحل بعدی زندگی می‌کند.

- داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس نیز فرد را مستعد ابتلا به بیماری قلبی در سنین پایین‌تر می‌کند.

- رژیم غذایی ناسالم سرشار از نمک، قندهای رژیمی، چربی‌ها و روغن‌ها نیز به اندازه موارد فوق باعث ایجاد مشکلات قلبی می‌شود.

علائم بیماری‌های قلبی

حدود 25 تا 30 درصد از افرادی که بیماری قلبی دارند، تا زمانی که یک اتفاق جدی رخ ندهد، حتی از وجود این مشکل بی‌خبرند. به همین دلیل بهتر است برای معاینه منظم به پزشک مراجعه کنید و سطح کلسترول و تری گلیسیرید و فشار خون خود را بررسی و کنترل کنید. اگر هر یک از این علائم را دارید، در اسرع وقت برای معاینه به پزشک مراجعه کنید:

- درد قفسه سینه (آنژین). اگر پس از بالا رفتن از پله‌ها احساس سنگینی و درد در قفسه سینه می‌کنید، ممکن است این یه زنگ خطر برای شما باشد.

- حالت تهوع یا ناراحتی معده. به خصوص اگر به طور مکرر ناراحتی‌های شکمی دارید.

- عرق کردن حتی زمانی که ورزش نکرده‌اید.

- احساس ضعف یا خستگی.

- تنگی نفس

- ضربان قلب نامنظم

- ورم مچ پا، ساق پا و شکم

بیماری قلبی یک وضعیت پزشکی جدی است و نیاز به مراقبت پزشکی دارد. با این وجود، درمان‌های خانگی طبیعی وجود دارد که همراه با مراقبت‌های پزشکی مناسب، سلامت شما را بهبود می‌بخشد. 

سلامت قلب با گیاهان دارویی

با گذشت زمان مردم با تجربه پیچیدگی‌ها و عوارض داروهای شیمیایی به طب سنتی روی آورده‌اند و از ادویه‌ها و گیاهان برای درمان بیماری‌های خود استفاده می‌کنند. اگرچه پزشکی مدرن همیشه اولین درمان در مدیریت فوریت‌های پزشکی است، اما داروهای گیاهی سنتی نیز به حفظ یک زندگی سالم کمک می‌کنند. اگر می‌خواهید سلامت قلب خود را تقویت کنید، سعی کنید در غذاهای خود از این گیاهان و ادویه‌های خوشمزه به عنوان چاشنی استفاده کنید.

راهکارهای طبیعی و گیاهان دارویی زیادی برای بیماری‌های قلبی وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:

•    زردچوبه 

کورکومین، ماده فعال موجود در زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی است. این ماده، التهاب و سطح کلسترول بد LDL)) را کاهش می‌دهد و از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند. از این ادویه جادویی در پخت غذاهای خود استفاده کنید و همچنین برای مصرف دوز قوی‌تر، مکمل های‌کورکومین در بازار موجود هستند.

•    زنجبیل

زنجبیل که به دلیل طعم متمایز و خواص دارویی خود شناخته شده است، با جلوگیری از بیماری‌های قلبی در سلامت قلب و عروق نقش دارد. زنجبیل به کاهش فشار خون، کاهش کلسترول و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کند و خواص ضد التهابی آن برای محافظت در برابر بیماری‌های قلبی مفید است. زنجبیل تازه را می‌توانید در غذاهای خود بگنجانید یا روزانه دمنوش آن را میل کنید.

•    زالزالک

زالزالک قرن‌هاست که برای درمان بیماری‌های قلبی استفاده می‌شود و تقریباً برای تمام بیماری‌های قلبی مفید است. از میوه، برگ‌ها و گل‌های آن برای ساخت داروهایی استفاده می‌شود که میزان خون پمپ شده از قلب را در هنگام انقباضات بهبود می‌بخشد، رگ‌های خونی را گشاد می‌کند و انتقال سیگنال‌های عصبی را افزایش می‌دهد.

زالزالک به ویژه در درمان نارسایی قلبی، فشار خون بالا و مشکلات گوارشی موثر است. همچنین به بهبود گردش خون کمک می‌کند، کلسترول را تنظیم می‌کند، عضلات قلب را تقویت می‌کند، تپش قلب را کاهش می‌دهد و ضربان قلب را تثبیت می‌کند. 

•    چای سبز

چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان‌ها و یک نوشیدنی فوق‌العاده برای حفظ سلامت قلب است. مصرف منظم چای سبز خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را کاهش می‌دهد و به بهبود سطح کلسترول و سلامت کلی رگ‌های خونی کمک می‌کند. روزانه یک تا سه فنجان چای سبز بنوشید تا از فواید آن برای قلب و عروق بهره‌مند شوید.

•    سیر

سیر دارای خواص دارویی زیادی است که آن را به یک گیاه واقعا معجزه‌آسا تبدیل می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف یک حبه سیر در روز به کاهش تولید کلسترول بد LDL))، افزایش تولید کلسترول خوب ((HDL و همچنین حفظ فشار خون در محدوده طبیعی کمک می‌کند. برخی از محققان همچنین دریافته‌اند که افرادی که به طور منظم سیر مصرف می‌کنند، گردش خون بهتری دارند و احتمال تجمع مضر پلاکت‌های خونی کمتر است. همچنین سیر یک ضد انعقاد خفیف است و به رقیق شدن خون کمک می‌کند.

•    گشنیز

هم برگ و هم دانه گشنیز برای سلامت قلب مفید هستند. گشنیز به دلیل فعالیت ضد پلاکتی و خاصیت آنتی اکسیدانی طبیعی، به کاهش کلسترول بد کمک می‌کند. علاوه بر این، گشنیز تجمع پلاکت‌ها که باعث کاهش جریان خون به قلب می‌شوند را کاهش می‌دهد. از آنجایی که گشنیز به عنوان یک ادرار آور عمل می‌کند، مایعات اضافی و سدیم را از بدن شما دفع می‌کند و به پایین نگه داشتن فشار خون نیز کمک می‌کند. یک قاشق چای خوری دانه گشنیز را به یک فنجان آبجوش اضافه کنید و روزی یکبار میل شکنید و یا برگ تازه آن را بجوید.

•    جینسینگ

پزشکان طب سنتی چینی قرن‌هاست از جینسینگ برای بهبود خلق و خو، کاهش استرس، کاهش سطح قند خون، تسکین علائم یائسگی و کاهش التهاب استفاده می‌کنند. اخیراً، جینسینگ به دلیل اثرات مفید آن بر سلامت قلب مورد مطالعه قرار گرفته است. تحقیقات نشان داد که این گیاه اثرات مثبتی بر بیماری‌های قلبی دارد.

جینسینگ فشار خون و ضربان قلب را در بیماران مبتلا به فشار خون بالا، کاهش می‌دهد و علاوه براین، تولید کلسترول و تری گلیسیرید را نیز در بدن  کاهش می‌دهد. همچنین تعدادی از ترکیبات موجود در جینسینگ دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی هستند و نقش مهمی در جلوگیری یا توقف تصلب شرایین دارند. در نهایت، این گیاه باعث بهبود فعالیت انقباضی قلب و افزایش ضربان آن در بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب می‌شود.

•    رزماری

گیاه رزماری دارای اثرات ضد التهابی و ضد اکسیدانی است و مصرف منظم آن منجر به کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلبی می‌شود. فلاوونوئیدهای موجود در این گیاه به عنوان آنتی‌اکسیدان‌ها به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کنند. همچنین رزماری به دلیل خواص ضد التهابی خود، از تجمع پلاکت‌ها در رگ‌ها جلوگیری می‌کند. تجمع پلاکت‌ها رگ‌های خونی را مسدود کرده و منجر به بیماری‌های قلبی می‌شوند.

این گیاه معطر کلسترول خون را کاهش می‌دهد، عملکرد عروق را بهبود می‌بخشد و جریان خون را تسهیل می‌کند که همه‌ی این موارد منجر به کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی می‌شود.

•    گل‌گاوزبان

گل گاوزبان یکی از پرکاربردترین تقویت‌کننده‌های قلب در طب سنتی است که می‌تواند سودای اضافی را دفع کرده و مزاج قلب را چه سرد باشد و چه گرم، تعدیل کند. شربت گل گاوزبان ساده، عرق و گل انگبین آن همگی مقوی قلب هستند و جهت درمان برخی از بیماری‌های قلبی نیز مفید هستند. 

بعلاوه این گیاه یک آرام بخش طبیعی است که تاثیر زیادی در کاهش استرس و اضطراب دارد. در نتیجه، می‌تواند تپش قلب را نیز کاهش دهد.

•    به

میوه به، با داشتن ترکیبات فعال مانند اسید کلروژنیک و اسید کوینیک، یکی از میوه‌های مفید برای سلامت قلب وعروق است. این میوه نه تنها در تنظیم چربی‌های خونی مؤثر است، بلکه برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی مثل سکته و نارسایی قلبی نقش بسزایی دارد.

برگ آن نیز در تقویت قلب و عروق خونی موثر است. این تأثیرات شامل افزایش خاصیت ارتجاعی عروق خونی و کاهش فشار خون می‌شود، که همگی به سلامت قلبی-عروقی کمک می‌کنند. استفاده از برگ به، به عنوان بخشی از رژیم غذایی می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک کرده و به تقویت عملکرد کلی سیستم قلبی-عروقی بیانجامد.

اصلاح رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی 

تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی خطر ابتلا به بیماری قلبی را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. اگرچه همه عوامل خطرناکی که منجر به مشکلات قلبی می‌شوند قابل اصلاح نیستند، اما بسیاری از آنها قابل تغییر هستند. در ادامه به برخی از اقداماتی که می‌توان برای کاهش خطر بیماری قلبی انجام داد اشاره شده است:

- به طور مرتب خود را از نظر شرایطی مانند دیابت، پیش دیابت و فشار خون بالا بررسی کنید. در صورت تشخیص، درمان لازم برای کنترل این موارد را انجام دهید.

- وزن خود را در محدوده‌ی سالم حفظ کنید.

- به طور منظم ورزش کنید و خود را فعال نگه دارید.

- سیگار را ترک کنید.

- از یک رژیم غذایی سالم با مقادیر کمتر نمک، چربی، روغن و قندهای رژیمی پیروی کنید.

- سطح لیپید خود را بررسی کنید و کلسترول خود را اندازه گیری کنید. با پیروی از یک رژیم غذایی مغذی، محدوده مناسبی از کلسترول و تری گلیسیرید را حفظ کنید.

- استرس خود را از طریق راه‌های سالمی مانند یوگا، مدیتیشن، ورزش، سرگرمی‌ها و غیره مدیریت کنید. استرس بالا و دائمی منجر به  تشدید مشکلات قلبی می‌شود.

سخن پایانی

گیاهان دارویی ابزاری طبیعی و قدرتمند برای تقویت سلامت قلب هستند. با گنجاندن این گیاهان در رژیم غذایی روزانه خود، نه تنها عملکرد قلب خود را بهبود می‌بخشید، بلکه از خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی نیز پیشگیری می‌کنید. البته به خاطر داشته باشید که این گیاهان در کنار یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم، ورزش و معاینات منظم پزشکی می‌توانند موثر باشند.

همچنین لازم به ذکر است که ممکن است برخی از گیاهان دارویی با برخی داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند. به طور کلی استفاده از آنها به عنوان چاشنی غذا بی خطر است. اما، اگر به فکر مصرف آنها به عنوان مکمل هستید، حتما قبل از افزودن آنها به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.