عناب یک میوه مغذی فصلی و خوش طعم است که قرن‌ها در طب سنتی به دلیل فواید مختلف برای سلامتی استفاده می‌شود. نه تنها میوه‌های عناب، برگ‌های درخت، پوست و صمغ آن‌ها همگی از دیرباز در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این میوه گرد و کوچک از تیره سنجدیان است و در ابتدا به رنگ سبز است اما بعد از رسیدن، به رنگ قرمز تیره و حالت زیتونی شکل درمی‌آید و کمی چروکیده به نظر می‌رسد.

این میوه‌ی شیرین به دو شکل تازه و خشک مصرف می‌شود که عناب تازه طعمی شبیه به سیب دارد و وقتی خشک شود طعمی شبیه خرما دارد. طبع این میوه گرم است و در طب سنتی به عنوان مصلح برخی از مواد غذایی سرد به کار برده می‌شود. همچنین بیماری‌هایی که ناشی از سردی مزاج هستند را درمان می‌کند. 

عناب تازه، کالری کم و فیبر بالا دارد و سرشار از آنتی اکسیدان است. این میوه که به خرمای چینی یا خرمای قرمز هم مشهور است، میوه بومی جنوب آسیا است اما در سایر نقاط دنیا نیز محبوبیت دارد. با وجود محبوبیت این میوه، برخی از افراد هنوز با خواص معجزه‌آسای آن آشنایی نداشته و از آن استفاده نمی‌کنند. به همین دلیل در این مطلب از مجله منجی سبز، قصد داریم به بررسی فواید این میوه شگفت‌انگیز و تاثیرات آن بر سلامتی بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

ارزش غذایی عناب

عناب جدا از طعم شیرین و ترش، منبع خوبی از مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. 100 گرم عناب حاوی 69 میلی گرم ویتامین C، 20.23 گرم کربوهیدرات، 0.073 میلی گرم مس، 0.081 میلی گرم ویتامین B6، 0.48 میلی گرم آهن، 0.9 میلی گرم ویتامین B3، 250 میلی گرم پتاسیم و 0.084 میلی گرم منگنز است.

 فواید سلامتی میوه عناب چیست؟

میوه عناب سرشار از کلسیم، پتاسیم، ساپونین‌ها، فلاونوئیدها، اسید بتولینیک و ویتامین‌های A و C است و در تسکین دردهای کوچک تا بیماری‌های مزمن موثر است. 

•    ضد سرطان

عصاره عناب سرشار از فنولیک است که فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن را افزایش می‌دهد. این بدان معناست که آنزیم‌های آنتی اکسیدانی موجود در عناب با سرعت بیشتری برای خلاص شدن از شر رادیکال‌های آزاد و کاهش خطر سرطان عمل می‌کنند.

تحقیقات نشان داده است که میوه عناب یک ماده غذایی قوی برای مبارزه با سرطان است و عصاره آن از گسترش سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند. تحقیقی در دانشگاه کالابریا نشان داد که عناب به طور موثری گسترش سلول‌های سرطانی بدخیم پستان را کاهش می‌دهد و حتی آن ها را از بین می‌برد و همچنین تحقیق دیگری که در ایران انجام شد، توانایی عصاره عناب را در مهار رشد سلول‌های سرطانی به ویژه سرطان خون نشان داد.

•    درمان بی‌خوابی

عناب به دلیل اثر آرام‌بخشی که بر بدن دارد، به عنوان یک درمان طبیعی برای بی‌خوابی استفاده می‌شود. این میوه سرشار از ترکیباتی مانند سروتونین و ملاتونین است که به تنظیم خواب و افزایش آرامش کمک می‌کند.

عناب در طب سنتی چینی برای بهبود خواب و درمان بی‌خوابی استفاده شده است. این میوه حاوی ساپونین‌هایی است که اثر آرام بخش و خواب‌آور دارند. نوشیدن یک فنجان چای عناب گرم درست قبل از رفتن به رختخواب می‌تواند به داشتن یه خواب آرام و درمان بی‌خوابی کمک کند.

•    بهبود سلامت قلب

عناب سرشار از پتاسیم است و سدیم کمی دارد. پتاسیم رگ‌های خونی شما را شل می‌کند و به تنظیم سطح فشار خون کمک می‌کند. منگنز موجود درعناب به دلیل عملکردهای آنتی اکسیدانی خود به طور بالقوه در کنترل فشار خون نقش دارد. 

این میوه همچنین به عنوان یک عامل ضد آتروژن عمل می‌کند که از رسوب چربی و گرفتگی عروق شما جلوگیری می‌کند. همچنین عناب میزان چربی در خون نوجوانان چاق و خطر ابتلا به بیماری قلبی را در آنها کاهش می‌دهد.

•    تقویت سیستم ایمنی بدن

از جمله فواید قابل توجه عناب برای سلامتی، بهبود سیستم ایمنی بدن است. این میوه کوچک سرشار از ویتامین‌های A و C است که آنتی اکسیدان‌های قوی هستند. این مواد مغذی با تنظیم تولید سیتوکینزی‌های التهابی از پیری زودرس، بیماری‌های قلبی، سرطان و سایر بیماری‌های مرتبط با آسیب رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کنند. 

ویتامین C موجود در این میوه می‌تواند تولید گلبول‌های سفید خون که به عنوان اولین خط دفاعی سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شوند را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده‌اند که عصاره عناب مانع آزاد شدن هیستامین می‌شود. هیستامین ترکیبی است که سلول‌ها در پاسخ به واکنش‌های التهابی آزاد می‌کنند. این میوه دارای خواص ضد حساسیت و ضد آنافیلاکتیک (جلوگیری از حساسیت مفرط) است که سلامت دستگاه تنفسی را نیز بهبود می‌بخشد.

•    بهبود استحکام استخوان‌ها

عناب حاوی مواد معدنی مانند منگنز، مس و منیزیم است که برای رشد و استحکام استخوان‌ها به ویژه برای افراد مسن مفید است. در واقع، زمانی که بدن شما مواد معدنی را به اندازه کافی دریافت کند، استخوان‌های شما قوی‌تر می‌شوند. به طور واضح‌تر، افزایش مواد معدنی مانند کلسیم، آهن و فسفر نقش بسیار خوبی در حفظ استحکام استخوان‌های شما ایفا می‌کند. 

خوشبختانه میوه عناب حاوی تمام این ترکیبات به میزان بسیار زیادی است، بنابراین برای بهبود استحکام استخوان‌هایتان این میوه را به طور منظم مصرف کنید. حفظ سلامت استخوان‌ها به خصوص در سنین بالا بسیار مهم است زیرا در این زمان شانس ابتلا به پوکی استخوان و همچنین سایر شرایط تخریب استخوان افزایش می‌یابد، بنابراین برای کاهش و معکوس کردن این روند عناب را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

•    کاهش استرس و اضطراب

عناب با تنظیم سطح کورتیزول (هورمون استرس) اثر آرام بخشی بر ذهن و بدن دارد و به طور سنتی از آن برای درمان استرس، اضطراب و افسردگی استفاده می‌شده است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف دوزهای پایین‌تر این میوه اضطراب را کاهش می‌دهد و در صورت مصرف در دوزهای بالاتر اثر آرام‌بخشی دارد. 

به افرادی که علائم منظم استرس یا اضطراب مزمن دارند توصیه می‌شود روزانه مقداری عناب خشک بخورند یا یک مکمل عناب را به رژیم غذایی خود اضافه کنند تا ذهن خود را آرام و بدن را از عوارض جانبی جدی قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هورمون‌های استرس محافظت کنند.

•    جوانسازی پوست

ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عناب، روند پیری را کاهش می‌دهند. آنتی اکسیدان‌ها با مبارزه با استرس اکسیداتیو از آسیب سلولی جلوگیری می‌کنند که منجر به درمان آکنه، لکه‌ها و جای زخم می‌شود. ویتامین C موجود در این میوه روند پیری پوست را کند می‌کند، چین و چروک‌ها و رنگدانه‌ها را محو می‌کند و به بهبود رنگ و درخشش طبیعی پوست کمک می‌کند.

تحقیقات نشان داده‌اند که عناب خارش ناشی از اگزما را تسکین می‌دهد و همچنین پتانسیل جلوگیری از گسترش ملانوم (سرطان پوست) را دارد.

•    کاهش وزن

میوه‌ی عناب کم کالری است و مطلقاً چربی ندارد. علاوه بر این، آنها دارای فیبر و پروتئین بالایی هستند. غذاهای غنی از پروتئین و فیبر باعث افزایش سیری می‌شوند که به حفظ و کاهش وزن کمک می‌کند. این میوه می‌تواند به سرعت شما را سیر کند و از مصرف تنقلات ناسالم بین وعده‌های غذایی جلوگیری کند. به‌علاوه، آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عناب منجر به کاهش التهاب و افزایش سوخت وساز بدن می‌شوند که می‌تواند به شما در حفظ وزن سالم کمک کند.

•    بهبود و تنظیم عملکرد دستگاه گوارش

میوه عناب، یک گیاه دارویی، سرشار از فیبر است و نه تنها در طب سنتی بلکه در داروهای مختلف نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. یبوست مزمن را می‌توان با مصرف مقدار مشخصی از این میوه که محتوای فیبر بالایی دارد به طور موثر درمان کرد. از میوه‌ی عناب برای درمان معده درد، نفخ شکم و گرفتگی عضلات ناشی از یبوست نیز استفاده می‌شود. 

فیبر غذایی نه تنها به عنوان یک ملین خوب برای کاهش مشکلات یبوست عمل می‌کند، بلکه به تسهیل حرکات غیر طبیعی روده نیز کمک می‌کند. این میوه با بهبود عملکرد روده و افزایش فعالیت آنزیمی به نام AMPK ، بیماری التهاب روده را نیز درمان می‌کند. همچنین عناب حاوی پکتین است که خاصیت ضد اسهال دارد.

نحوه مصرف عناب

عناب‌های خشک معمولاً برای تهیه چای، دمنوش و مربا استفاده می‌شوند. از این میوه همچنین می‌توان به جای خرما یا کشمش در پخت کیک و کلوچه و همچنین به عنوان چاشنی‌ برای خوش طعم کردن گوشت، مرغ یا ماهی استفاده کرد. این چاشنی می‌تواند کمی مزه شیرین و دلپذیر به غذای شما بدهد. در برخی از مناطق هند از عناب برای تهیه ترشی نیز استفاده می‌شود.

سخن پایانی

عناب میوه‌ای کوچک و شیرین است که مملو از ویتامین‌ها و مواد معدنی است. گنجاندن این میوه در رژیم غذایی می تواند به بهبود سلامت و تندرستی کلی شما کمک کند. اما همانطور که می‌دانید هیچ ماده غذایی کاملا بدون عوارض نیست و ممکن است مصرف آن برای برخی از افراد ایجاد مشکل نماید. عناب نیز از این قاعده مستثنی نیست. از عوارض عناب نیز می‌توان به بالا بودن میزان ویتامین K اشاره کرد. به علت دارا بودن ویتامینK  زیاد، بهتر است کسانی که غلظت خون بالایی دارند و یا مشکلات انعقادی دارند، از مصرف آن پرهیز نمایند.